Belirli bir finansal varlığın (döviz, emtia, menkul kıymet, altın vb.) bugünden belirlenmiş bir fiyat ve miktar üzerinden vade tarihindeki alımını veya satımını öngören sözleşmelerdir.

Forward İşleminin Özellikleri

• Vade sonu bellidir.
• Vadede gerçekleşecek işlemin fiyatı işlemin yapıldığı tarihte sabitlenmiştir.
• Anlaşmanın yapıldığı gün nakit akışı olmaz.
• Yapıldığı gün itibariyle tarafları bağlayıcı bir anlaşma niteliği taşır.
• Tezgahüstü (OTC=Over The Counter) piyasada işlem görür.
• Gelecekteki kur dalgalanmalarının yaratacağı muhtemel kur zararlarını yok etme veya spekülasyon amacıyla yapılır.
• Herhangi bir komisyon ödemesi yoktur.

Forward İşlemi Hangi Müşteriler İçin Uygundur?

• İleri vadedeki kur maliyetini sabitlemek ve vadedeki nakit akışını bugünden belirlemek isteyen,
• Piyasalardaki dalgalanmalara karşı kendisin korunmak veya spekülatif kazanç sağlamak isteyen, müşteriler için forward uygun bir üründür.

Örnek İşlem

Müşterimiz, 60 gün sonrası için Türk Lirası verip 1.000.000 USD almak için Bankamıza başvuruyor. Bugünden vade sonu için 31,50 kur üzerinden taraflar anlaşma sağlıyor.

Vade Başı:

Herhangi bir para hareketi gerçekleşmez.

Vade Sonu:

Anlaşılan kur üzerinden müşteri 31.500.000 TL verirken bankadan 1.000.000 USD alır.

Tarafların önceden anlaştıkları kurlarla, iki farklı döviz tutarını; işlemin yapıldığı tarihte takas ettikleri, işlemin vade tarihinde ise ilgili para birimlerini anlaştıkları oran ve şartlarda geri takas ettikleri işlemdir.

Döviz Swap İşleminin Özellikleri

• Vade sonu bellidir.
• Anlaşmanın yapıldığı gün nakit akışı olur.
• Yapıldığı gün itibariyle tarafları bağlayıcı bir anlaşma niteliği taşır.
• Nakit akışı vade başında ve vadede gerçekleşir.
• Tezgahüstü (OTC=Over The Counter) piyasada işlem görür.
• Herhangi bir komisyon ödemesi yoktur.

Döviz Swap İşlemi Hangi Müşteriler İçin Uygundur?

Nakit hareketleri, elinde olan para birimi ile değil farklı para birimleriyle olan, nakit akışlarını ve ileriye dönük para akışlarını düzenlemek isteyen müşteriler için döviz swap uygun bir üründür.

Örnek İşlem

Müşterimiz, hesabında TL olmasına rağmen 30 gün süresince USD’ye ihtiyaç duymaktadır. Nakit akışındaki uyumsuzluktan dolayı, bugün 30,00 USDTRY kurundan 1 milyon USD alıp, 30 gün sonra 30,50 USDTRY kurundan satmak üzere Bankamızla "Döviz Swap" işlemi yapmıştır. Bu işlem ile müşteri bugün 30’dan aldığı USD’sini 30 gün sonra 30,50’den satmayı garanti altına almıştır.

Vade Başı:

Müşteri 30.000.000 TL verip bankadan 1.000.000 USD alır.

Vade Sonu:

Anlaşılan kur üzerinden müşteri 1.000.000 USD verirken bankadan 30.500.000 TL alır.

Alıcısına, belirli bir finansal varlığı önceden belirlenmiş bir vadede, önceden belirlenmiş bir fiyattan, Alma (Call) veya Satma (Put) hakkı veren, satıcısına ise alma veya satma yükümlülüğü doğuran bir anlaşmadır.

Opsiyon İşleminin Özellikleri

• Döviz riskine karşı birebir korur.
• Kurdaki aleyhte değişikliklerden etkilenmez.
• Spotta lehte gelişen hareketlerden faydalanılır.
• Opsiyon hakkı kullanılsın veya kullanılmasın işlemin bağlandığı gün opsiyon primi ödenir.
• Opsiyon alan tarafın maksimum kaybı, ödediği primle sınırlıdır.

Opsiyon İşlemi Hangi Müşteriler İçin Uygundur?

• Opsiyonu satan müşteriler bakımından, vade sonunda opsiyon işlemi gerçekleşirse piyasa kurundan daha düşük seviyelerde dövizini satma yükümlülüğüne girmeyi kabul eden,
• Opsiyonu alan müşteriler açısından ise, vade sonunda opsiyon işlemi gerçekleşmezse ödediği prim kadar zarar etmeyi kabul eden,
• Döviz piyasasını takip eden, döviz kuruna ilişkin öngörüsü olan, müşteriler için opsiyon uygun bir ürünüdür.

Örnek İşlem

Müşteri 60 gün sonrasına 1.000.000 USD için 30,50 kurdan, TL karşılığında alım opsiyonu satmak istemektedir.

Müşterinin beklentisi USDTRY kurunun 30,50’nin üzerine çıkmayacağıdır.

Bu işlem karşılığında banka müşteriye 11.500 USD opsiyon prim ödemesi yapacaktır.

Vade Başı:

Herhangi bir para hareketi gerçekleşmez.

Vade Sonu:

Piyasa kuruna bakarak opsiyonun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine opsiyonu alan taraf olan banka karar verir.

Olasılık 1
Vade sonunda spot kur 30,50’nin üzerinde ise banka opsiyon hakkını kullanacak ve vade başında anlaştığı 30,50 kurdan müşterinin 1.000.000 USD’sini 30,500.000 TL ödeyerek alacaktır.

Olasılık 2
Eğer vade sonunda spot kurun 30,50’nin altında olması durumunda ise banka 1.000.000 USD‘yi spot piyasada 30,50’den daha ucuza almayı tercih edecek ve opsiyon hakkını kullanmamayı seçecektir.

Herhangi bir para cinsini, belirli bir vadede, müşterinin belirlemiş olduğu bir seviyeden alma hakkını bankaya satarak, karşılığında bankanın müşteriye prim ödemesi yaptığı bir opsiyon işlemi olup, bu opsiyona konu olan anaparanın aynı vade için vadeli mevduata bağlanarak mevduat getirisi sağladığı yapılandırılmış bir üründür.

DCD İşleminin Özellikleri

• Yatırılan mevduat vadeden önce çekilemez.
• Kur değişimlerine karşı koruma sağlamaz.
• Anapara garantisi yoktur.
• Getirisi standart mevduat faizinden yüksektir, müşterinin aldığı riske paralel olarak değişir.
• Vade sonunda mevduatın hangi para birimi ile geri ödeneceği, müşterinin vade başında belirlediği hedef kur ve vade sonundaki spot kur değerine bağlı olarak değişir.

DCD İşlemi Hangi Müşteriler İçin Uygundur?

• Mevduat getirisinden daha yüksek getiri elde etmek isteyen,
• Döviz piyasasını takip eden, döviz kuruna ilişkin öngörüsü olup belirlediği seviyelere göre kur riski alabilen müşteriler için DCD uygun bir üründür.

Örnek İşlem 1 (Yabancı Para Mevduatı Olan Müşteri)

1.000.000 USD mevduatı olan müşteri vade sonunda USDTRY kurunun 30,50’nin üzerine çıkmayacağını düşünmektedir. Bu müşteri beklentisinin gerçekleşmediği yani spot kurun vade sonunda 30,50’nin üzerine çıktığı durumda mevduatını 30,50 USDTRY kurundan TL’ye dönmeye razıdır.

Mevduat Miktarı: 1.000.000 $
Hedef Kur: 30,50
Vade: 60 Gün
Standart Mevduat Faizi (Brüt): 4,50% (6.575 USD)
Opsiyon Prim Faizi (Brüt): 3,50% (5.753 USD)
Toplam Faiz (Brüt): 8,00% (12.328 USD)
Vade sonu geldiğinde; GMT(Londra) 12.00’daki USDTRY kuru dikkate alınır.

Olasılık 1: Vade sonunda USDTRY kuru 30,50’ye eşit veya altında olursa müşteri, 1.000.000 USD anapara ve bunun yanında Mevduat faizi ile Opsiyon Primini alır.

Olasılık 2: Vade sonunda USDTRY kuru 30,50’nin üzerinde olursa, müşteri yine Mevduat faizi ile Opsiyon Primini alır. Ancak bu sefer 1.000.000 USD’lık anaparası 30,50’den TL’ye dönülür. Müşteri bu işlem sonucunda 12.328 USD brüt toplam faiz geliri elde ederken, mevduatını 30.500.000 TL olarak alır.

Örnek İşlem 2 (TL Mevduatı Olan Müşteri)
1.000.000 TL mevduatı olan müşteri vade sonunda USDTRY kurunun 30,50’nin altına inmeyeceğini düşünmektedir. Bu müşteri beklentisinin gerçekleşmediği yani spot kurun vade sonunda 30,50’nin altına indiği durumda mevduatını 30,50 USDTRY kurundan USD’ye dönmeye razıdır.

Mevduat Miktarı: 1.000.000 TL
Hedef Kur: 29,50
Vade: 60 Gün
Standart Mevduat Faizi (Brüt): 35%
Opsiyon Prim Faizi (Brüt): 7%
Toplam Faiz (Brüt): 42%
Vade sonu geldiğinde; GMT(Londra) 12.00’daki USDTRY kuru dikkate alınır.

Olasılık 1: Vade sonunda USDTRY kuru 30,50’ye eşit veya üstünde olursa müşteri 1.000.000 TRY anapara ve bunun yanında Mevduat faizi ile Opsiyon Primini alır.

Olasılık 2: Vade sonunda USDTRY kuru 30,50’lik hedef kurunun altında kalırsa, müşteri %35 faiz geliri elde eder ve 1.000.000 TL’lik anapara 30,50’den USD’ye dönülür. Müşteri bu işlem sonucunda 64.041,09 TL brüt toplam faiz geliri elde ederken, mevduatını 33.898,30 USD olarak alır.

Mevcut kredilerdeki faiz değişimlerinden kaynaklanan faiz riskine karşı, firmaların bilançolarını koruma amacı ile gerçekleştirdikleri, faize esas miktara dayalı olarak tek bir döviz cinsi ya da farklı döviz cinsleri üzerinden yapılabilen;

• Sabit faizden değişken faize,
• Değişken faizden sabit faize,
• Sabit faizden sabit faize,
• Değişken faizden değişken faize,

karşılıklı faiz değişimlerinin yapıldığı, anapara değişimini de konu alabilen tezgah üstü Türev Ürünler’dir.